تبلیغات کلیکی و کسب در آمد لطفا کلیک کنید برای حمایت از ما

جستجو در کل مطالب این وبلاگ

۱۳۸۸ شهریور ۱۶, دوشنبه

شیر مادر و مزایای استفاده از آن برای مادر و کودک


شیر مادر و مزایای استفاده از آن برای مادر و کودک

ایمیل پرینت PDF
شیر مادر و مزایای استفاده از آن برای مادر و کودک
(و بررسی وظايف مردان در رابطه با شيردهي همسرانشان)

درست است كه بعضي از مادران به راحتي فرزندشان راشير مي دهند و مشكلي ندارند ولي بعضي از مادران و شايد بيشتر آنها در اول كار احتياج به كمك و حمايت دارند، مخصوصاً اگر فرزند اولشان باشد و يا مادر خيلي جوان باشد.


مطالعات نشان داده كه بيشتر خانمها از عذاهاي كمكي و مصنوعي زودتر از سني كه كودك نياز دارد ( قبل از ۶ ماهگي ) استفاده مي كنند كه اين غذاها ممكن است شير گاو ، پوره ، آب قند ، آب نبات ، ترنجبين وغيره باشد و اين عمل در شهرها متداولتر است ولي ممكن است درهمه جا اتفاق بيفتد.
هدف ادامه شيردهي بصورت يك دست و جلوگيري از اثرات سوء تغذيه مصنوعي است چون شروغ غذاهاي كمكي قبل از پايان ۶ ماهگي نتيجه عمده اش بروز اسهال و كم شدن استفاده نوزاد از شيرمادر است . بعبارت ديگر شروع زودتر از موعد غذاهاي كمكي بدترين نتيجه اش اين است كه مادر هر چه زودتر شييردهي از پستان را قطع مي كند و اگر از اين خانمها بپرسند كه چرا به كودكانشان شير نمي دهند ويا چرا غذاهاي كمكي را زودتر از موعد شروع كرده اند جوابهاي مختلفي مي دهند نظير اينكه :
من شير كافي نداشته ام ، بچه زياد گريه مي كندو….
اين مادران در واقع دچار فقدان شير نيستند بلكه مشكل اصلي آنها اين است كه تلاش كافي نمي كنند وچون مأيوس و دلسرد شده اند بزودي و براحتي شيرشان كم وخشك مي شود.
مشكلات زنان در شيردهي به فرزندانشان شامل موارد زير ميباشد:
۱- زنان از جانب خانواده و منسوبين حمايت نمي شوند.
۲- فشارها و مشكلات زندگي شهري مزيد بر علت مي شود.
عدم حمايت و دريافت كمك از منسوبين :
در زندگي روستايي بيشتر منسوبين نزديك به مادر جوان كمك مي كنند. مثل مادر يا مادر بزرگ يا خانمي كه در زايمان به او كمك كرده است. در زندگي شهري و زندگي هاي مدرن كسي به مادر جوان كمك نمي كند و اگر كسي مانند مادر و يا مادر شوهر ويا منسوبين كمكي بكنند معمولاً كساني هستندكه مادر را تشويق به دادن شيرخشك مي كنند ، مخصوصاً اگر فرزند خودشان را با شيرخشك تغذيه كرده باشند و يا اگر كودك گريه زيادي بكند.
مشكلات و فشارهاي زندگي شهري:
در شهر مشكلات زيادي هست كه مادران را وادار به تغذيه مصنوعي كودك مي كنند.

مثلاً :
۱- نگاه مي كنند همسايه شان چكار مي كند.
۲- خانمهايي كه شاغل هستند مشكلات و محدوديتهاي شغلي شان مانع انجام وظيفه صحيح مادري مي گردد.
۳- آگهي هاي تجارتي براي شيرهاي مصنوعي بيشترين زيان را به ترويج تغذيه با شيرمادر مي رسانند.

مزاياي شيرمادر را از سه جنبه مي توان مورد بررسي قرار داد:

الف – مزاياي مربوط به كودك :
۱- شيرمادر به تنهايي مي تواند از لحظه اول تولد تا پايان ۴ ماهگي ، تمام نيازهاي غذايي شيرخوار را براي رشد طبيعي او تامين كند. حتي در هفته اول تولد كه هنوز جريان عادي شير برقرار نيست ، نوزاد نيازي به غذا يا آشاميدني ديگري نداردو همان شير براي رشد طبيعي او كافي است.
۲- آغوز يا كلستروم يا شير روزهاي اول كه زردرنگ و غليظ است ، حاوي مواد مفيد و ارزنده اي مي باشد كه اولين و بهترين واكسن براي حفاظت كودك برضد بيماريهاي عفوني است.
۳- سلولهاي زنده و مواد مختلف ضد عفوني شير مادر با غلظت بيشتر در آغوز موجود است و داراي خاصيت از بين بردن ميكروبها و ويروسها است ودر نتيجه احتمال ابتلاي شيرخوار را به بسياري از عفونتهاي گوارشي وتنفسي كاهش مي دهد و درصورت بروز بيماري ، احتمال مرگ و مير بمراتب در شيرخواري كه از شيرمادر تغذيه مي كند كمتر است .
۴- در ماههاي اول تولد كه شير خوار بيش از ساير مواقع درمعرض خطر است ، شيرمادر او را از ابتلا به بسياري از بيماريها حفظ مي كند. تغذيه با شيرمادر احتمال مرگ در اثر بيماريهاي اسهالي را به شدت كاهش مي دهد و از ابتلاء به عفونتهاي گوش مياني و عفونتهاي حاد دستگاه تنفسي و مرگ ومير ناشي از آن مي كاهد.
۵- ميزان ابتلاء به آسم ، اگزما و انواع الرژي در شيرخواراني كه از شيرمادر استفاده مي كنند بسيار كمتر است ، لذا در خانواده هايي كه پدر يا مادر يا يكي از افراد خانواده مبتلاء به بيماري آلرژيك است ، تغذيه با شيرمادر بايد تغذيه انتخابي باشد زيرا استفاده از هر نوع شير ديگر زيان آور و زمينه ساز آلرژي دورانهاي بعدي زندگي خواهد بود.
۶- در شيرخواراني كه از شير مادر تعذيه مي كنند ، مشكل افزايش كلسترول خون در بزرگسالي و بالا رفتن خطر ابتلاء به بيماري قلبي – عروقي به علت سوخت و ساز كلسترول ، كمتر است .
۷- چربي و پروتئين شيرمادر بهتر از چربي و پروتئين ديگر انواع شيرها هضم و جذب مي شود . به همين دليل قولنج ، جمع شدن گاز ، استفراغ و حساسيت به پروتئين در اين شير خواران كمتر مشاهده مي شود.
۸- تركيب شير مادرهمراه با رشد شيرخوار تغيير پيدا ميكند. چربي شيرمادر در شروع هر وعده شيردهي كمتر است و سپس ميزان آن تدريجاً بيشتر مي شود. اين تغييرات كمك بزرگي به رفع تشنگي و همچنين سير نگهداشتن بچه مي كند.
۹- به سبب اختلاف در تركيب چربي شيرمادر ، شيرخوار پرخوري نمي كند و كمتر چاق مي شود. چاقي اين دوران ، زمينه ساز عوارض قلبي - عروقي ، مفصلي و بيماري قند در بزرگسالي است.
۱۰- به علت وجود آب كافي درشيرمادر ، تشنگي نوزاد برطرف مي شود واز سوي ديگر اشتهايش تحريك مي گردد و نيازي به دادن آب يا آب قند ، حتي در مكانهاي بسيار گرم وخشك ، نيست .
۱۱- باخوردن شيرمادر ، غريزه مكيدن واحساس سيري همزمان با هم در شيرخوار به وجود مي آيد ، در صورتيكه با مكيدن سرشيشه ، معده كودك پر مي شود ولي اين غريزه ارضاء نمي شود.
۱۲- شيرخواران بيمار چون اشتهاي كمتري دارند ، به يك ماده سهل الهضم ومغذي نيازمند هستند . شيرمادر مي تواند اين نياز را كاملاً تامين كند.
۱۳- شيرمادر به تنهايي تا ۳/۱ انرژي و مواد مغذي مورد نياز كودك در سال دوم زندگي را تامين مي كند ، پس بهتر است تا ۲ سالگي از شيرمادر همراه با غذاي خانواده استفاده شود.
۱۴- ميزان املاح و پروتيئن شيرمادر به حدي است كه به كليه هاي نوزاد كه هنوز كالم نشده اند ، صدمه اي وارد نمي كند.
۱۵- شيرمادر پاكيزه ، داراي درجه حرارت مناسب و عاري از آلودگي ميكروبي است.
۱۶- تغذيه با شيرمادر رابطه عاطفي بين مادر و فرزند را بيشتر مي كند. تماس و توجه مادر درهنگام شيردادن اثر مطلوبي بر رشد شيرخواردارد. كودكاني كه باشيرمادر تغذيه شده اند، هنگام بلوغ از امنيت رواني بيشتري برخوردارند.
۱۷- براي نوزاد نارس و كم وزني كه قادر به مكيدن سينه مادر نيست ، شيرمادرش – بويژه آغوز – به خاطر داشتن تركيب مناسب با موقعيت چنين نوازدي ، بايد با قطره چكان ويا قاشق چايخوري به او داده شود. اين عمل از بروز بسياري از بيماريهاي عفوني و مرگ و مير ناشي از آن كه در اين نوزادان شايع است ، پيشگيري مي كند. تماس بدني مادر و نوزاد در بهبود رشد و تكامل نوزادان نارس و بيمار نقش حياتي دارد.
۱۸- جذب كلسيم شيرمادر به سبب غلظت مناسب آن در شيرمادر بهتر انجام مي شود. در نتيجه كمبود كلسيم در شيرخواردان شيرمادر خوار كمتر ديده شده است.
۱۹- بدليل وجود خواص ويژه اي جذب آهن شيرمادر بمراتب بهتر صورت مي گيرد و نيازي به دادن قطره آهن تا شروع غذاي تكميلي نيست .
۲۰- اسهال در شيرمادر خواران بمراتب كمتر است و نيز به سبب نوع مدفوع ، سوختگي ناحيه تناسلي كمتر ديده مي شود.
۲۱- چون تعداد دفعات ابتلاء به بيماري در شيرمادرخواران كمتر است ، نيازي به بستري شدن در بيمارستان و جدايي عاطفي نيز كمتر پيش مي آيد.
۲۲- شيرخواراني كه از شيرمادر تغذيه مي كنند ، كمتر دچار مشكلات دنداني ناشي از پستانك و تغذيه مصنوعي مي شوند و در آينده كمتر نياز به اعمال داندانپزشكي و بخصوص ازتودنسي خواهند داشت.
ب – مزاياي مربوط به مادر :
۱- تغذيه شيرخوار منحصراً با شيرمادر و به طور مكرر در روز و شب ، عادت ماهيانه مادر و امكان آزاد شدن تخمك را به تعويق مي اندازد . در نتيجه حاملگي هاي زودرس خيلي كمتر اتفاق مي افتد. استفاده از شيركمكي ويا ساير مواد غذايي قبل از پايان ۶ ماهگي و حتي مصرف آب يا آب قند مي تواند به اين ويژگي مهم شيرمادر لطمه بزند.
۲- مادراني كه بلافاصله بعد از زايمان به نوازد خود شير مي دهند ، خونريزي كمتري خواهند داشت . برگشت سريع رحم به حالت طبيعي و ديرتر شروع شدن عادت ماهيانه بدليل تداوم شيردهي ، باعث جلوگيري از كم خوني مادر مي شود.
۳- مادراني كه به نوزادشان شير ميدهند ، چون از چربي ذخيره شده دوران بارداري براي ساختن شير استفاده مي كنند ، زودتر وزن اضافي را از دست مي دهند و پستانهايشان نيز به همين دليل زودتر به حالت طبيعي قبل از بارداري باز مي گردد.
۴- احتمال ابتلاء به سرطان پستان و تخمدان در زنان شيرده بسيار كمتر است.
۵- مادر به دليل تماسهاي مكرر كودك با بدنش در جريان شيردهي واحساس آرامش و رضايت ، وضع روحي و عاطفي بهتري خواهد داشت.
ج- مزاياي اجتماعي – اقتصادي شيرمادر :
۱- تغذيه با شير مادر با توجه به افزايش نياز غذايي مادر در طول شيردهي از هر شيوه ديگر تغذيه بمراتب ارزانتر است . بعبارت ديگر ، هزينه خريد شيرخشك و غذاهاي آماده براي شيرخوران محروم از شيرمادر سه برابر ميزان هزينه اي است كه مادر براي تغذيه صحيح خود و شيردهي موفقيت آميز لازم دارد.
۲- كودكاني كه با شيرمادر تغذيه مي شوند چون كمتر بيمار مي شوند ، هزينه هاي درماني آنها بطور مشخص كاهش مي يابد.
۳- در بيمارستانهاي كه از شيوه مراقبت هم اتاقي مادر و نوزاد استفاده مي شود، بروز عفونت و همه گير شدن آن دربين نوزادان بسيار كمتر اتفاق افتاده است و طبق محاسبات دقيق ، هزينه بيمارستانها و نيروي انساني مورد نياز هم كاهش يافته است.
۴- مادراني كه كودكشان را از شيرخود تغذيه مي كنند ، علاوه بر كمك به رشد و تكامل مناسب نسل آينده ، از خروج مقادير هنگفتي ارز به خارج از كشور براي ورود شيرخشك جلوگيري مي كنند واز اين طريق به توسعه اقتصادي كشور هم كمك مي كنند.
حمايت رواني از مادران شيرده :
ابتدا مادران بايد باور كنند و اطمينان داشته باشند كه مي توانند شيربدهند و بدانند كه شير آنها بهترين غذايي است كه كودك احتياج دارد.
اندازه پستان تاثيري در شيردهي ندارد و پستان شير را با كميت وكيفيت مطلوب براي كودك توليد مي كند. مادر بايد آگاه باشد كه چه تغييراتي در بدن او ايجاد شده است، بداند كه چه كار بايد بكند و رفتارش با كودك چگونه باشد .مادر بعد از زايمان احساس مسئوليت بيشتري مي كند . ايجاد روابط عاطفي به او كمك مي كند كه خود از كودكش مراقبت كند.
مادران در اين زمان راحت تر حرفهاي ديگران را قبول مي كنند و اگر كسي حتي به او بگويد مطمئن هستي كه شيرت كافي است ؟ اور را به شك مي اندازد و ممكن است شيردهي را قطع كند.
به مادر بايد اطمينان داد و اين اطمينان مي تواند از طرف بستگان ، همسر و مراقبين بهداشتي صورت گيرد. همچنين شوهر بهترين كسي است كه مي تواند مادر را حمايت كند و به او اطمينان دهد. به مادارن بايد آموزش داد و آنها را راهنمايي كرد و اين آموزش مي تواند از طريق راديو ، تلويزيون ، روزنامه ، كتاب ، پوستر و از همه بهتر از طريق مراكز بهداشتي درماني صورت گيرد.
وظايف مردان در رابطه با شيردهي همسرانشان :
مردان بايد از اهميت شيرمادر با اطلاع باشند و مضرات تغذيه با بطري را بدانند و بدانند كه براي ترشح شير به مقدار كافي عوامل زير بايد در نظر گرفته شود:
۱- سلامت جسم و آرامش روح مادر : شوهر بايد بفكر سلامت جسمي و روحي همسرش باشد و سعي كند محيط خانه كاملاً آرام باشد و همسرش هيچگونه اضطراب ، ترس و نگراني نداشته باشد و از ناراحت كردن همسرش جداً خودداري كند و در صورت بروز كوچكترين مشكل جسمي و يا روحي فوراً او را به مراكز درماني ببرد.
۲- استراحت وخواب كافي داشتن : خانم شيرده بايد از استراحت وخواب كافي برخوردار باشد و اين مسير نمي شود مگر وقتي كه همسرش به او در كارهايش كمك كند و يا امكاناتي برايش فراهم سازد تا بتواند بيشتر به خود وكودك بپردازد.
۳- تغذيه مناسب دوران شيردهي : خانم شيرده بايد دقيقاً از غذاهايي كه بايد در اين دوران مصرف كند آگاه باشد و اين اطلاعات را مي تواند از مراكز بهداشتي كسب نمايد زيرا در غيراين صورت دچار بيماريهاي نظير كم خوني ، پوكي استخوان و غيره خواهد شد و وظيفه شوهرش اين است كه غذاهاي مناسب همسرش را فراهم سازد.
۴- اشتياق و اعتقاد مادر به شيردادن : خانمي كه از آگاهي لازم در اين زمينه و شرايط خوب خانوادگي برخوردار باشد اين اعتقاد در او بوجود مي آيد.
۵- اطمينان خاطر واعتقاد به نفس مادر ميزان شير را بالا مي برد و مردان در اين زمينه مي توانند به مادر كمك كنند.
۶- هرگز نبايد شيشه شير و شيرخشك و پستانك به مادران جوان هديه كرد بلكه برعكس اگر در خانه لوازم بالا وجود دارند بايد آنها را دور ريخت و به هيچ عنوان حتي براي يك مرتبه نيز نبادي از آنها استفاده كرد زيرا كودك بد عادت شده و شيرمادر نيز خشك مي شود. به مادر بايد آموخت كه هيچ عاملي در زياد شدن شير او به اندازه مرتب به پستان گذاشتن طفل و مكيده شدن مكرر پستان او اثر ندارد.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکان بدون مرز

آخرين به روز رسانی ( شنبه, 17 مرداد 1388 03:40 )

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر